MateriPokok a. Modre Mengidentifikasi jenis dan kegunaan aksara Bali b. Swalalita c. Suara d. Wrehastra e. Wianjana Indikator Soal: - Disajikan sebuah kalimat pernyataan mengenai aksara Bali, peserta didik dapat mengidentifikasi jenis aksara Bali sesuai dengan kegunaanya 0610/2016 · aksara modre inggih punika aksara sane nyuratag indik kadyatmikan, upami mantra, pralambang (simbol) ring agama utawi upacara, usadha (matetamban). Aksara wréastra inggih punika aksara sané kanggén nyuratang baasa bali lumrah, upami : Aksara modre puniki kawangun antuk aksara wreastra miwah swalalita saha kadagingin pangangge lan pralambang ngantos tan prasida kawacen utawi ring sor puniki!1. aksara inggih punika?pasaur2. indayang ceritayang sejarah indik cerita sejarah kawentenan aksara bali!pasaur :3. napi manten papalihan aksara bali?pasaur4.carca soroh aksara bali yening katilik saking kawigunanipun!pasaur5. napi sane mawasta aksara swalalita?pasaur6. napi sane kawastanin aksara wreastra thisstudy shows that (1) there are two kinds of scripts that used on the papyrus story of sampi wadak, they are wresastra script and swalalita script. (2) the balinese script pair that is in the papyrus story of sampi wadak, there is still the differences in the words writing and sentences if investigated by using the balinese pair script of Punikasami kabaos aksara Swalalita. Ring sastra puniki lakar maosang makudang-kudang uger-uger lan punapi aksara sane keanggen mangda patut lan cocok sareng uger-uger nyane. Sinalih tunggil aksarA punika, inggih punika aksara j miwah ü. 1.2 KAWIGUNAN 1. Mangde para semetoon baline tan lali tekenin budaya bali. 2. Nala(2006:11) dikemukakan pengertian aksara Swalalita adalah aksara Bali yang digunakan dalam kesusastraan Kawi, seperti untuk menuliskan kekawin, parwa, dan lain-lain. Jumlah aksaranya sebanyak 47 aksara yang terdiri atas 14 aksara suara (vokal), dan 33 aksara wianjana (konsonan). Berdasarkan uraian di atas dapat disimpulkan bahwa aksara AksaraSwalalita inggih punika aksara sane kaanggen nyurat kruna-kruna basa Bali sane mawit saking basa Jawa Kuno miwah basa Sansekerta. Swalalita script is a Balinese script to write Balinese words which are absorbed from Old Javanese and Sanskrit. ⚙ Usage examples pulled from the Virtual Library. nama: anak agung ayu prami pradnyandarikelas : x.5no. absen : 15sekolah : sma negeri 4 denpasar ReDeh. You're Reading a Free Preview Pages 7 to 11 are not shown in this preview. You're Reading a Free Preview Pages 19 to 24 are not shown in this preview. You're Reading a Free Preview Pages 29 to 41 are not shown in this preview. You're Reading a Free Preview Pages 47 to 59 are not shown in this preview. You're Reading a Free Preview Pages 64 to 77 are not shown in this preview. You're Reading a Free Preview Pages 84 to 91 are not shown in this preview. You're Reading a Free Preview Pages 95 to 101 are not shown in this preview. PAMAHBAH PARINDIKAN PANYELEHAN Bali sampun kaloktah indik kaasrian jagat nyane, nika sane makrana wong duranegarane kadaut manah ipun pacang mawisata ka jagat bali. Kaasrian inucap maabantang antuk seni lan budaya sabe gumanti mawit ring Agama Hindune. Seni lan budaya punika sampun prsida nyusup ring jeroning anggen parajan baline, macihna ring parilaksana. Bebaos utawi pajar maka miwah cihnaning daging pakaunane sane tan mari kasadarin antuk ulahing seni lan budayane. Sinanlih tunggil inucap inggih punika seni sastra. Seni sastra punika kaloktah kabaos adiguna basa. Kruna kasusastraan punika mawit saking basa sansekerta linganipun sastra. Polih pangater “ka” miwah pangiring “an” kasanding dados Kasusastraan. Sastra kawangun antuk kruna “sas” miwah “tra. Sas mateges Nyikut= Nyukat utawai ngukur mengukur. Tra mateges Piranti sarana=alat. Dados ipun sastra= aksara piranti malajahin tutur kaweruhan ilmu pengetahuan taler dados kabaosang sastra punika peplajahan, wawarah utawi pitutur. Susatra teges ipun sesuratan sane becik/ utama utawi luih. Teges pastikanyane Kasusastraan inggih punika palaning reriptayan sane kawiawara Hasil daya cipta pengarang besar malarapan antuk pawisik, sane kaiket antuk bahasa aksara lengut/ lembut. Sastra bali punika sampun ketah kauningin antuk Aksara Bali. Inggih aksara Baline punika, kawentenanne manut pigunanipun, tur kaperang dados 3 soroh, luire Wre Sastra, Swalalita miwah Modre. Wre Sastra, wenten plekutus aksara wianjananipun, akehipun ha, na, ca, ra, ka, da, ta, sa, wa, la, ba, ga, ma, nga , pa, ja, ya nya. Aksara suaranipun 6, luire a, i, u, e, o, e Santukan jagate ngancan-ngancan limbak, makeh wong duranegarane rauh, pamekas saking jagat India, makta aksara Pallawa, punika raris ngawewehin Aksara Bali, dados 47. “Warnastu sapta caturyah, Swarascami catur dasah, Wyanjanakan tringtringsat, Wargastu pancawingsatih” Akeh aksarane 47; aksara swara 14, wyanjana 33, warga wantah 5. Punika sami kabaos aksara Swalalita. Ring sastra puniki lakar maosang makudang-kudang uger-uger lan punapi aksara sane keanggen mangda patut lan cocok sareng uger-uger nyane. Sinalih tunggil aksarA punika, inggih punika aksara j miwah ü. KAWIGUNAN 1. Mangde para semetoon baline tan lali tekenin budaya bali. 2. Budaya bali sane mawasta aksara bali mangda tan ical krana pengaruh asing. 3. Ngajegang kaasrian baline manut teken sastra-sastra sane sampun ketah ring bali. PASIAKRANA 1. Napi uger-uger Aksara Ja 2. Ngranjing Ring warga aksara napi aksara Ja punika 3. Napi nike Aksara Ja Jera 4. Sapunapi Distribusi Aksara Ja jera WATES BEBAOSAN Bebaosan ring makalah puniki inggih punika wantah analisis piranti aksara j miwah aksara ü mangda karya niki pacang prasida maguna ring masyarakat, santukan indik daging nyane nlatarang napi sane yukti lan patut kaanggen antuk nyurat aksara bali antukang kasikian aksara Ja miwah Ja jera. ADIAYA II UNTENG BEBAOSAN UGER-UGER AKSARA BALI j MIWAH ü Aksara j Aksara Ja inggih punika silih sinunggil aksara wyanjana sane prasida ngwangun makudang-kudang kruna lan sane sampun ketah keanggen ring basa bali lumbrah. aksara puniki madue gantungan sekadi é . indik ngwangun kruna minakadi ring nyurat sinalih tunggil nyane kruna “Kranjang”. kÉzé*. Warga Aksara Aksara wyanjana madrebe pepalihan dados 5 paos sane mawasta warga aksara utawi sane kabaos Panca Walimuka. Warga aksara inucap minakadi Kantya,Talawya,Murdanya,Dantya,miwah Ostya. Inggih punika No Aksara/ Warga Alpa prana Mahaprana Alpa prana Maha prana Ana suara Arda suara Usma Wisarga 1 Kantia K ¼ g f å - - h 2 Talawia C È j ü z y ] - 3 Murdania ` ~ y Y x r [ - 4 Dantia T q d a n l s - 5 Ostia P 8 b v m w - - Lan aksara j puniki ring warga aksara ngranjing ring warga aksara Talawya. Artikulasi utawi cara kerja piranti raosan talawya Vokal miwah konsonan Talawya Palatal, tekak kerauhin antuk manggihin layah ring talu palatum, tekak, inggih punika langit-langit lembut taler ngarauhang vokal sareng konsonan warga aksara ring talawya. Sukating Aksara Ja sareng gantungan nyane. Ring sajeroning sukating aksara bali, aksara j puniki polih sukating wantah apacraken kirang. Genah aksara sane kapatutang A. Depan Conto ring sajeroning kruna, inggih punika Jaran = jrn/. Jamu = jmu. Jakanan = jknn/. Distribusi Aksara Ja Rangkepan Aksara j manut ring sajeroning uger-uger nyurat nyane. Ring sajeroning kruna lingga yening wenten aksara n kagantung antuk aksara j wenang aksara n punika mauwuh dados aksara z Skema y Talawia - - - - - - - - - - ñj x Murdania x Dantia n Warga dantia ring skema punika kanggen ring sumbu X, santukan dados Basis ring sajeroning gerak artikulator, Warga aksara sane lian kaanggen ring sumbu Y, santukan gerak artikulator ring titik-titik artikulator magenah ring baduur. Mangkin n vertikal lan j horizontal, kadadosan n+j dados ñ ny utawi n punika dantia lan wuwuh dados ny talawia. Conto ring sajeroning kruna Panji = pzéi. Sanja = szé. Penjor = epezéo. MsL. Rangkepan aksara jñ Uger-uger nyane Ring sajeroning kruna lingga yening wenten aksara d kagantung antuk aksara z wenang aksara punika mauwuh dados aksara j conto yjñ. Ring sajeroning lengkara hupcrpitÉyjñenhenÓosmæunmgê*. Pengangge aksara Aksara bali,wenten sane mawasta pengangge aksara antuk ngwangun kruna sane patut sareng vokalnyane. Inggih punika ● Tedong . . . o + j = jo kadadosang Jᾱ ● Ulu . . . . i. . + j = ji kadadosang Ji ● Suku . . .u. . + j = ju kadadosang Ju ● Taleng e. . . . + j = ej kadadosang Jѐ ● Pepet . . . . . + j = j kadadosang Je ● Taleng Tedong e . . . .o + j = ejo kadadosang Jo ● Bisah . . . .; + j = j; kadadosang Jah Aksara ü Ja jera Aksara Ja jera inggih punika wastan antuk silih sinunggil aksara indik aksara bali sane melambangkan bunyi /ɟ/ sane karuntutin olih bunyi /h/. Yening kasurat ring aksara latin kadadosang /jha/. Wangun aksara Jha puniki yening kacingakin sekilas pateh tekenin aksara Aikara utawai Airsania sane kaanggen indik mengeja vokal /a;i/. Warga Aksara Ring warga aksara, aksara Jha puniki ngranjing ring warga talawia. Sukating Aksara Ja jera. Lan ring sukating aksara polih wantah duang ceraken tedun. Distribusi Aksara Ja jera. Aksara Ja jera ketaah nyane keanggen antuk nyurat basa non-bali minakadi Basa sansekerta lan Basa Jawa Kuno utawai basa kawi. Ipun polih wangun aksara sane pateh sareng aksara Airsania inggih punika ü Yening wenten kruna ül\áá, Aksara ü ring kruna punika kawastanin yening wenten kruna n^ür, aksara ü kawastanin Ja jera. Akasara Ja jera punika langka utawi jarang kaanggen indik nyurat ring basa bali, pateh sareng aksara ¼ Kha Lan È Cha. Aksara Ja jera wantah kauningin krunan ipun silih sinunggil nyane wantah kruna Nirjhara kolam, Ring aksara bali inggih punika n^ür. Lan Aksara Ja jera puniki tan madue gantungan. ADIAYA III WASANA ATUR Cutetang bebaosan. Aksara Ja inggih punika silih sinunggil aksara wyanjana sane prasida ngwangun makudang-kudang kruna lan sane sampun ketah keanggen ring basa bali lumbrah. ● Distribusi Aksara JA. A. Depan Conto ring sajeroning kruna, inggih punika ● Jaran = jrn/. ● Jamu = jmu. B. Tengah 1. Rangkepan Aksara j manut ring sajeroning uger-uger nyurat nyane. Ring sajeroning kruna lingga yening wenten aksara n kagantung antuk aksara j wenang aksara n punika mauwuh dados aksara z Conto ring sajeroning kruna Panji = pzéi. Sanja = szé. Penjor = epezéo. MsL. Uger-Uger Aksara ü Ja jera Aksara Ja jera inggih punika wastan antuk silih sinunggil aksara indik aksara bali sane melambangkan bunyi /ɟ/ sane karuntutin olih bunyi /h/. Yening kasurat ring aksara latin kadadosang /jha/. ● Distribusi Aksara Ja jera. Aksara Ja jera ketaah nyane keanggen antuk nyurat basa non-bali minakadi Basa sansekerta lan Basa Jawa Kuno utawai basa kawi. Aksara Ja jera langka utawi jarang kaanggen antuk nyurat ring basa bali, pateh sareng aksara ¼ Kha Lan È Cha. Aksara Ja jera wantah kauningin krunan ipun silih sinunggil nyane wantah kruna Nirjhara kolam, Ring aksara bali inggih punika n^ür. Lan Aksara Ja jera puniki tan polih gantungan. KEPUSTAKAAN Sukating Aksara Bali Ida Kade surioka, 2006. Celah-celah kunci Pasang Aksara Bali. Nengah Tinggen, 1993 LKS SMA Kelas X, XI, XII Tahun 2007-2009